Tworzenie i funkcjonowanie grup kapitałowych

5/5 - (3 votes)

Wstęp

Grupy kapitałowe to struktury gospodarcze składające się z wielu powiązanych ze sobą przedsiębiorstw. Ich tworzenie oraz funkcjonowanie stanowi istotny aspekt działalności biznesowej na rynku globalnym. W niniejszym referacie zostaną omówione podstawy tworzenia grup kapitałowych, ich funkcjonowanie oraz zalety i wyzwania związane z tym modelem zarządzania.

Tworzenie grup kapitałowych

Grupy kapitałowe powstają na drodze różnych procesów, takich jak fuzje, przejęcia, czy tworzenie spółek zależnych. Decyzje o utworzeniu grupy kapitałowej zwykle są podejmowane w celu zwiększenia konkurencyjności na rynku, osiągnięcia synergii, dywersyfikacji działalności lub minimalizacji ryzyka. Tworzenie grup kapitałowych odbywa się zgodnie z przepisami prawa oraz regulacjami dotyczącymi konkurencji i konsolidacji przedsiębiorstw.

Struktura i funkcjonowanie grup kapitałowych

W grupach kapitałowych wyróżnia się spółkę dominującą (matkę) oraz spółki zależne (córki). Spółka dominująca posiada kontrolę nad spółkami zależnymi poprzez posiadanie udziałów lub akcji, które dają prawo do decydowania w sprawach strategicznych i zarządczych. Grupy kapitałowe mogą przybierać różne formy organizacyjne, takie jak holdingi operacyjne, finansowe czy mieszane.

Funkcjonowanie grup kapitałowych polega na współpracy między spółkami w celu osiągnięcia wspólnych celów biznesowych. Spółki zależne zwykle działają w ramach określonej strategii i polityki zarządzania, ustalonej przez spółkę dominującą. W grupie kapitałowej może również funkcjonować system wspólnego zarządzania zasobami, wiedzą czy technologiami.

Zalety grup kapitałowych

Grupy kapitałowe przynoszą szereg korzyści, takich jak:

  • Synergia: Współpraca między spółkami pozwala na osiągnięcie synergii, czyli efektów większych niż suma osiągnięć każdej spółki z osobna.
  • Dywersyfikacja: Grupy kapitałowe mogą prowadzić działalność w różnych sektorach, co pozwala na zmniejszenie ryzyka związanego z koniunkturą rynkową czy konkurencją.
  • Optymalizacja kosztów: Grupy kapitałowe mają możliwość dokonywania oszczędności poprzez wspólne korzystanie z zasobów, takich jak siła robocza, technologie czy kapitał.
  • Wzmocnienie pozycji rynkowej: Grupy kapitałowe mogą zwiększać swoją konkurencyjność na rynku poprzez wspólne inwestycje, rozwój nowych produktów czy ekspansję na nowe rynki.
  • Dostęp do wiedzy i innowacji: Współpraca między spółkami w grupie kapitałowej pozwala na wymianę wiedzy, doświadczeń i technologii, co może prowadzić do innowacji.

Wyzwania związane z funkcjonowaniem grup kapitałowych

Funkcjonowanie grup kapitałowych wiąże się również z pewnymi wyzwaniami, takimi jak:

  • Złożoność zarządzania: Zarządzanie grupą kapitałową może być trudniejsze niż zarządzanie pojedynczym przedsiębiorstwem ze względu na złożoność struktury i większą liczbę podmiotów.
  • Konflikty interesów: W grupie kapitałowej mogą wystąpić konflikty interesów między spółkami zależnymi, co może wpłynąć na efektywność funkcjonowania grupy.
  • Ryzyko konsolidacji: Konsolidacja przedsiębiorstw może prowadzić do utraty niektórych rynków, klientów czy dostawców, co może negatywnie wpłynąć na działalność grupy.
  • Przepisy prawne i regulacje: Grupy kapitałowe muszą przestrzegać przepisów prawa oraz regulacji dotyczących konkurencji i konsolidacji przedsiębiorstw, co może wpłynąć na swobodę podejmowania decyzji biznesowych.

Podsumowanie

Grupy kapitałowe stanowią istotny element współczesnego rynku gospodarczego, oferując wiele korzyści, takich jak synergia, dywersyfikacja czy optymalizacja kosztów. Ich tworzenie oraz funkcjonowanie jest procesem złożonym, obejmującym współpracę między spółkami dominującymi i zależnymi, a także zarządzanie zasobami, wiedzą czy technologiami. Grupy kapitałowe muszą także zmierzyć się z wyzwaniami, takimi jak złożoność zarządzania, konflikty interesów czy przestrzeganie przepisów prawa. Efektywne zarządzanie grupą kapitałową pozwala na osiągnięcie większych korzyści i sukcesów na rynku gospodarczym.

Wpływ pobieranych opłat i prowizji na stopę zwrotu osiąganą przez fundusze inwestycyjne

5/5 - (3 votes)

praca magisterska z roku 2003

Opłaty i prowizje pobierane przez fundusze inwestycyjne mają wpływ na stopę zwrotu osiąganą przez inwestorów. Im wyższe opłaty i prowizje, tym mniejsza stopa zwrotu dla inwestora.

Opłaty zarządzające (ang. management fee) i opłaty za dystrybucję (ang. distribution fee) to najczęstsze opłaty pobierane przez fundusze inwestycyjne. Opłaty zarządzające służą do pokrycia kosztów zarządzania funduszem, takich jak wynagrodzenia dla personelu, koszty marketingu itp. Opłaty za dystrybucję są pobierane za dystrybucję funduszu wśród inwestorów.

Te opłaty i prowizje, choć nieznaczne, mogą wpłynąć na wynik inwestycyjny w dłuższej perspektywie czasowej. Na przykład, jeśli fundusz pobiera 2% opłaty zarządzającej i 1% opłaty za dystrybucję, a jego roczna stopa zwrotu wynosi 8%, to rzeczywista stopa zwrotu dla inwestora wynosi 5%.

Dlatego ważne jest, aby dokładnie przestudiować prospekt informacyjny i zrozumieć opłaty związane z funduszem, zanim zdecydujemy się na inwestycję. Warto również porównać opłaty związane z różnymi funduszami i wybrać ten, który ma najniższe opłaty, ale jednocześnie spełnia nasze oczekiwania dotyczące potencjalnej stopy zwrotu.

Stopa zwrotu określa, jaką procentową wartość zysku osiągnęła nasza inwestycja. Może być obliczana i analizowana na różne okresy czasu. Przeciętna stopa zwrotu roczna, którą będziemy analizować, jest podawana w skali roku i uwzględnia efekt procentu składanego, co pozwala na uzyskanie takiego samego całkowitego zwrotu jak wynik rzeczywisty funduszu w tym samym okresie.

Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu Fundusz Inwestycyjny Otwarty

Rodzaj funduszu: Stabilnego wzrostu

Towarzystwo: BZ WBK Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Ten fundusz jest klasyfikowany jako fundusz stabilnego wzrostu i może inwestować do 35% swoich aktywów w akcje. Inwestycje w akcje są dokonywane w spółki o dużej kapitalizacji, przekraczającej 250 milionów złotych, i opierają się na szczegółowej analizie fundamentalnej, uwzględniającej stan gospodarki, branży i konkretnych spółek. Niezainwestowane środki są ulokowane w bony skarbowe, obligacje Skarbu Państwa i inne instrumenty dłużne. Fundusz zobowiązuje się do lokowania co najmniej 66% swoich aktywów w papiery wartościowe emitowane przez podmioty z siedzibą w Polsce oraz inne aktywa denominowane w polskiej walucie.

Arka BZ WBK Akcji Fundusz Inwestycyjny Otwarty

Rodzaj funduszu: Akcji

Towarzystwo: BZ WBK Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Fundusz przeznacza co najmniej 66% swoich aktywów na inwestycje w akcje i podobne instrumenty finansowe. Pozostałe aktywa Funduszu zostaną ulokowane w instrumenty dłużne.

Arka BZ WBK Obligacji Fundusz Inwestycyjny Otwarty
Rodzaj funduszu Obligacji
Towarzystwo BZ WBK Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Fundusz skupia się głównie na inwestycjach w dłużne papiery wartościowe o terminie wykupu co najmniej rocznym, takie jak obligacje Skarbu Państwa, bony skarbowe i inne dłużne instrumenty emitentów o wysokiej jakości finansowej. Co najmniej 66% aktywów Funduszu jest ulokowanych w papiery wartościowe denominowane w polskiej walucie. Taka specyfika portfela inwestycyjnego powoduje, że wartość jednostki uczestnictwa Funduszu jest wrażliwa na zmiany rynkowych stóp procentowych – w przypadku spadku stóp procentowych Fundusz może uzyskać dodatkowe zyski, ale też może ponieść straty w przypadku wzrostu stóp.

Analiza

Dane uzyskane w dniu 27 października 2003 roku prezentują różnorodność prowizji pobieranych przez fundusze inwestycyjne. Zostały one poddane analizie z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego w celu określenia wpływu wysokości prowizji na inwestycję. Przyjęto hipotetyczne założenia dotyczące średniej rocznej stopy zwrotu brutto (10% we wszystkich trzech analizowanych funduszach) oraz braku kosztów operacyjnych. Wysokość prowizji przy wpłacie wynosiła odpowiednio 0%, 2,5% i 5% – co odpowiada dolnej, średniej i górnej granicy pobieranych prowizji przez polskie fundusze. Okres inwestycji został ustalony na 20 lat, a miesięczna inwestycja wynosiła 500 PLN, z początkowym wkładem w wysokości 1000 PLN.

Otrzymałem następujące wyniki :

  • w pierwszym przypadku przy zerowej prowizji przy wypłacie otrzymamy 387.012,45 pln (zarówno na początku jak i co miesiąc inwestowana będzie całość kwoty którą wpłacimy)
  • przy prowizji wynoszącej 2,5% wartość inwestycji na koniec okresu wyniesie 377.337,18 pln (z naszego tysiąca zostanie zainwestowane 975 pln a następnie miesięcznie fundusz będzie inwestował 487,5 pln)
  • natomiast gdy prowizja będzie wynosiła aż 5% wypłacając otrzymamy kwotę 367.661,87 pln (na początku zainwestowane zostanie 950 pln z naszego tysiąca a miesięcznie 475 pln)

Dla większej przejrzystości umieszczam je w poniższej tabeli.

Tabela 9. Wpływ prowizji pobieranej za dystrybucje na wyniki funduszy

Scenariusz Prowizja przy wpłacie Kwota inwestycji na koniec okresu
Scenariusz 1 0% 387.012,45 pln
Scenariusz 2 2,5% 377.337,18 pln
Scenariusz 3 5% 367.661,87 pln

Jak widać z powyższej tabeli, wysokość prowizji wpływa na kwotę ostatecznej inwestycji. Im prowizja wyższa, tym mniejsza kwota jest dostępna do inwestycji i tym mniejsze są ostateczne zyski. Warto zwrócić uwagę, że powyższe wyniki opierają się na hipotetycznych założeniach, które nie zawsze odzwierciedlają rzeczywistość.

Źródło: Obliczenia własne

Wyniki symulacji inwestycji na 20 lat przy średniej rocznej stopie zwrotu brutto wynoszącej 10% i miesięcznej wpłacie w wysokości 500 PLN:

  1. Przy kosztach operacyjnych w wysokości 0,5%: Otrzymamy 362 411,88 PLN.
  2. Przy kosztach operacyjnych w wysokości 1,5%: Otrzymamy 318 511,54 PLN.

Jak widać, nawet niewielka różnica w kosztach operacyjnych może mieć duży wpływ na wynik końcowy inwestycji. Dlatego ważne jest, aby dokładnie przeanalizować koszty związane z inwestycją przed podjęciem decyzji.

Wyniki funduszy hybrydowych i akcyjnych były w ostatnich pięciu latach relatywnie słabe, jednak ze względu na oczekiwania dotyczące szybkiego wzrostu gospodarczego oraz przystąpienia Polski do UE, perspektywy funduszy inwestujących w papiery udziałowe wydają się być korzystne. Dalej spadające stopy procentowe i konwergencja polskiej gospodarki do standardów UE powinny zwiększyć atrakcyjność funduszy akcyjnych w stosunku do funduszy papierów wierzycielskich. Wzrost dochodowości funduszy akcyjnych będzie dodatkowo wspierany wprowadzeniem zasad ładu korporacyjnego w spółkach publicznych.

Należy zwrócić uwagę, że porównanie funduszy powinno odbywać się w ramach tej samej kategorii. Widać jednak, że różnica między wynikami to 43 900,33 pln, czyli ponad 12% – i ta różnica będzie rosła w miarę upływu czasu.

Nie tylko umiejętności zarządzającego naszymi pieniędzmi wpływają na wysokość otrzymanej wypłaty w przyszłości. W dalszej części, korzystając z danych historycznych, pokażę jak skład portfela i struktura aktywów wpływają na efektywność funduszu, oraz jak kategorie funduszy i przykładowe fundusze radziły sobie w 2002 roku.

Austriacka Teoria Cyklu Koniunkturalnego

5/5 - (3 votes)

praca magisterska

Trzecie pokolenie przedstawicieli szkoły austriackiej to przede wszystkim L. von Mises, F. A. von Hayek, J. Schumpeter, F. Kaufmann (1895-1949), L. Robbins (1898-1984), A. Schütz ( 1899). -1959), O. Morgensterna (1902-1976) i F. Machlupa (1902-1983). Austriaccy ekonomiści zaczęli migrować z Austrii do USA i Wielkiej Brytanii. Doprowadziło to do rozpowszechnienia się poglądów szkoły austriackiej w krajach anglojęzycznych. L. von Mises i F. A. von Hayek pozostali wierni tradycji zapoczątkowanej przez K. Mengera. J. Schumpeter zwrócił się do poglądów L. Varlasa, podczas gdy osiągnięcia innych ekonomistów miały niewielki wpływ na rozwój tradycji austriackiej.[1]

Najsłynniejszym uczniem E. von Bohm-Bawerka był L. von Mises. W The Theory of Money and Credit, opublikowanej w 1912 roku, Mises dowodził, że pieniądz jest tworzony na rynku i nie ma innego sposobu na jego narodziny. Co więcej, argumentował, a większość współczesnych ekonomistów kwestionuje, że bankowość i pieniądz należy pozostawić rynkowi, a interwencja rządu zaszkodziłaby tylko gospodarce.[2]

Wykorzystując dorobek brytyjskiej szkoły monetarnej, teorię stopy procentowej K. Wickelsa oraz teorię struktury produkcji E. von Bohm-Bawerka, L. von Mises przedstawił szczegółowy zarys teorii cykli koniunkturalnych. W przeciwieństwie do przedstawicieli monetaryzmu zaprzeczał możliwości stabilizacji poziomu cen poprzez zwiększenie podaży pieniądza o określoną, z góry określoną wartość. Inflacji nie da się kontrolować, ponieważ na skutek zmiany oczekiwań wzrost podaży pieniądza w początkowej fazie powoduje mniej niż proporcjonalny wzrost cen, a w kolejnych fazach wzrost cen przewyższa wzrost podaży pieniądza. L. von Mises argumentował, że poprzez sztuczne obniżanie stopy procentowej poniżej normalnego poziomu rynkowego, co jest konsekwencją skłonności do oszczędzania, bank centralny wypacza sektor dóbr kapitałowych. W wyniku błędnych informacji przedsiębiorcy dokonują nadmiernych inwestycji Kiedy ekspansja kredytowa zatrzymuje się lub słabnie, złośliwe inwestycje okazują się przyczyną serii bankructw, co z kolei prowadzi do recesji gospodarczej. Recesja jest nieunikniona dla „oczyszczenia” gospodarki. Dalsza ekspansja podaży pieniądza tylko przedłuża i pogłębia recesja. Ponadto Mises argumentował, że wzrost podaży pieniądza prowadzi do redystrybucji bogactwa. Ludzie, którzy otrzymują nowo wybite pieniądze, mają najpierw możliwość zakupu towarów i zainwestowania pieniędzy, zanim ceny zaczną rosnąć, wzbogacając się kosztem tych których płace są stałe lub którzy otrzymują pieniądze później. Do głębszej analizy cykli koniunkturalnych, cykli koniunkturalnych. L. von Mises wraz ze swoim uczniem F. A. von Hayek, założony w Wiedniu w 1927 roku Austriacki Instytut Badań Cykli Koniunkturalnych.[3]

Mises był gorliwym obrońcą kapitalizmu. Twierdził, że walka w imię wolnego rynku jest dosłownie walką na śmierć i życie o rasę ludzką. Miał nieszczęście podtrzymywać idee wolnościowe w okresie socjalizmu, kolektywizmu i rządowej inflacji. Kiedy skrajnie liberalne poglądy wyszły z mody w XX wieku, L. von Mises przez całe życie nie otrzymał należnej mu profesury ani uznania, na jakie zasługiwał. Mimo to wyznawcy poglądów K. Mengera zaciekle walczyli z wszelkimi formami totalitaryzmu. W artykule „Rachunek ekonomiczny we wspólnocie socjalistycznej” i w książce „Socjalizm” wydanej w 1920 r. krytykował socjalizm za brak własności prywatnej, swobodnej wymiany dóbr kapitałowych i cen ustalanych przez rynek. Ceny w dół prowadziły do niemożności przeprowadzenia racjonalnych kalkulacji ekonomicznych, gdyż nie można było określić kosztu poszczególnych wariantów wykorzystania danego zasobu lub produktu. Prowadzi to do braku podstaw do racjonalnego wyboru i kalkulacji ekonomicznej pokazującej różnicę między produkcją a wkładem. Mises wezwał socjalistycznych ekonomistów do wyjaśnienia, jak działałaby gospodarka bez własności prywatnej i swobodnie płynących cen.[4]

Von Mises argumentował, że rząd jest konieczny, ale tylko wtedy, gdy państwo nie ogranicza wolności gospodarczej: „Rząd z konieczności sprzeciwia się wolności. Rząd gwarantuje wolność i jest z nim zgodny, jeżeli jego zakres ogranicza się do zapewnienia tzw. wolności gospodarczej. Tam, gdzie nie ma gospodarki rynkowej, inne wolności są tylko fikcją. Argumenty przemawiające za wyższością wolnego rynku nad socjalizmem doprowadziły część socjalistów do zmiany poglądów na wolny rynek przez F.A. von Hayeka, L. Robbinsa i W. Repke, którzy uczęszczali na prywatne seminaria L. von Misesa.[5]

W 1934 r. L. von Mises w obawie przed przejęciem władzy przez nazistów przeniósł się do Genewy, a w 1940 r. wyemigrował do USA. W Szwajcarii napisał pracę „National okonomie”, która ukazała się w USA pod tytułem „Human action”. W traktacie tym zostały wyczerpująco przedstawione poglądy szkoły austriackiej. Jeden z uczniów Misesa M.N. Rothbard (1926-1995) opisał Ludzkie działanie jako największe osiągnięcie L. von Misesa i jedno z najwspanialszych dzieł ludzkiego umysłu tego stulecia. Jest to holistyczna reprezentacja gospodarki. Reprezentuje ona filozoficzne podstawy nauk społecznych, zwłaszcza ekonomii. L. von Mises, korzystając z aprioryzmu metodologicznego, wyprowadził szereg teorii ekonomicznych, począwszy od mechanizmów rynkowych, poprzez politykę pieniężną, ceny, teorie produkcji i kapitału, cykle koniunkturalne, aż po teorie pracy. Podobnie jak inni przedstawiciele szkoły austriackiej, L. von Mises krytykował stosowanie w ekonomii modeli matematycznych i ekonometrycznych. Logika działalności człowieka przedstawiona w „Human Action”, określana przez L. von Misesa jako prakseologia, inspirowała i nadal inspiruje studentów i naukowców do zainteresowania się dorobkiem szkoły austriackiej.[6]

Jednym z najsłynniejszych przedstawicieli szkoły psychologicznej był uczeń L. von Misesa, F. A. von Hayek. Badania przeprowadzone z L. von Misesem w Austriackim Instytucie Badań Cykli Koniunkturalnych wykorzystał do własnych rozważań na temat wahań zachodzących w gospodarce, przedstawiając ekspansję kredytową jako przyczynę cykli koniunkturalnych, prowadzących do błędnych decyzji właścicieli kapitału. Posługując się teorią pieniądza i kredytu L. von Misesa, pokazał, w jaki sposób fluktuacje gospodarcze są powiązane ze zróżnicowaniem produkcji, zatrudnienia i struktury kapitału w gospodarce. W opublikowanym w 1931 roku Price and Production użył tzw. trójkątów F. A. von Hayeka do zilustrowania zależności między wartością dóbr kapitałowych a ich pozycją w hierarchii czasowej produkcji. FA. von Hayek argumentował, że wzrost podaży pieniądza obniża stopę procentową poniżej „naturalnego poziomu”, zaburzając strukturę produkcji. W procesie produkcji dobra kapitałowe przekształcane są w kolejne etapy produktów pośrednich. Oznacza to niemożność swobodnego rozdzielania zasobów pomiędzy różne procesy produkcyjne w przypadku zmiany popytu na dobra finalne. Taka analiza przedstawiała produkcję w zupełnie innym świetle niż analiza neoklasyków, którzy zakładali, że inwestowanie polega na włączaniu do procesu produkcyjnego kolejnych jednorodnych zasobów.[7]

Prace w tej dziedzinie zostały zauważone przez ekonomistów angielskich. FA. von Hayek na początku lat 30. został nauczycielem w prestiżowej London School of Economics. Możliwość prowadzenia wykładów na temat cykli koniunkturalnych w języku angielskim pozwoliła mu zaprezentować swoją unikalną teorię szerszemu gronu ekonomistów. Choć początkowo poglądy prezentowane przez Austriaka spotkały się z bardzo pozytywnym przyjęciem, sukcesy nie trwały długo. Po opublikowaniu Ogólnej teorii zatrudnienia, odsetek i pieniądza J. M. Keynesa w 1936 r. ekonomiści odwrócili się od „austriackiego” wyjaśnienia przyczyn cykliczności gospodarczej nie dlatego, że Keynes dominował nad stanowiskiem Hayeka w dziedzinie dyskusji naukowych, ale ponieważ keynesizm stał się politycznie popularny. Od połowy lat dwudziestych F. A. von Hayek i J. M. Keynes prowadzili w „The Economic Journal” dyskurs na temat polityki pieniężnej. Chociaż FA von Hayek miał metodologiczne podstawy do obalenia poglądów przedstawionych w Ogólnej teorii…, nie miał. Austriak uważał Keynesa za sojusznika w walce z inflacją wojenną i nie zamierzał go dyskredytować. Co więcej, jak wyjaśnił później F. A. von Hayek, J. M. Keynes nieustannie zmieniał ramy teoretyczne, a Austriak nie widział sensu w pracy nad drobiazgową krytyką. Kolejne lata von Hayek poświęcił doskonaleniu teorii kapitału E. von Bohm-Bawerka.[8]

W 1950 roku F. A. Hayek przeniósł się do Chicago, gdzie miał okazję pracować z wybitnymi ekonomistami, w tym z M. Friedmanem, F. Knightem i G. Stiglerem. Od tego czasu FA von Hayek ograniczył naukę ekonomii na rzecz nauk pokrewnych: filozofii, psychologii i polityki.

Jednym z osiągnięć F. A. von Hayeka w tym zakresie było przedstawienie własnego porządku społecznego, który nazwał demarchią. Termin pochodzi od połączenia greckich słów demos, oznaczających ludzi i archein, oznaczających władzę. System ten miał opierać się na dwóch rodzajach norm: ustawach i dyrektywach. Władzę sprawowałyby dwie izby parlamentu, które pełniłyby zupełnie inne funkcje niż obecnie. Zadania Zgromadzenia Rządowego byłyby podobne do tych, które stoją obecnie przed parlamentem, ale „ukształtowane w swojej strukturze i sposobie działania potrzebami rządu, a nie legislacją”. Zgromadzenie rządzące wybierało rząd i ustalało podatki.

W systemie demarchicznym ważniejszą rolę odgrywałoby Zgromadzenie Ustawodawcze, mające na celu ochronę praworządności i wolności jednostki przed nadużyciami władzy. Aby taki system był skuteczny, przedstawiciele Zgromadzenia Ustawodawczego muszą być upodmiotowieni i niezależni od polityki.

W 1974 roku F. A. von Hayek otrzymał Nagrodę Nobla za „nowatorską pracę w teorii pieniądza i fluktuacji cyklicznych, a także za głęboką analizę współzależności zjawisk ekonomicznych, społecznych i instytucjonalnych”[9]. Była to nie tylko wysoka ocena dokonań F. A. von Hayeka, ale także symboliczne odejście od keynesowskiej interpretacji ekonomii. Po wielu latach zapomnienia szkoła austriacka przeżywa renesans.

[1] Hazlitt H., Salute to von Mises: For 92 years he has fought the goodfight.

[2] Rothbard M.N., Mises and the role of the economist in public policy.

[3] Wilczyński W., Polski przełom ustrojowy 1989-2005. Ekonomia epoki transformacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2005, s. 40.

[4] Peterson W.H., Ludwig von Mises – wolność kontra wszechmocny rząd.

[5] Czym jest „Ekonomia Austriacka”?, op.cit.

[6] Hultenberg N., Hoppe H.H., Rothbard M. N., Salerno J.T., Jak zrujnować gospodarkę, czyli Keynes wiecznie żywy, Fijor Publishing, Warszawa 2004, s. 84.

[7] Klein P., Friedrich August von Hayek.

[8] Toboła-Pertkiewicz P., Władza, która chroni wolność jednostki – unikatowa teoria władzy Fryderyka Augusta von Hayeka.

[9] Friedrich A. von Hayek, Austria Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w 1974 r.

Napływ środków do funduszy inwestycyjnych

5/5 - (4 votes)

praca magisterska o funduszach inwestycyjnych

Rok 2002 okazał się rekordowy pod względem napływu netto środków do funduszy inwestycyjnych (tabela 12, wykres 22). Zgodnie z szacunkowymi obliczeniami, wartość zbytych jednostek uczestnictwa oraz wyemitowanych certyfikatów inwestycyjnych przewyższyła wartość umorzonych jednostek i wykupionych certyfikatów (jedyny taki wykup miał miejsce w październiku 2002 r.) o ponad 9 miliardów złotych. Rok wcześniej do funduszy napłynęło blisko 5 mld zł, a dwa lata wcześniej 3,6 mld zł.

Podobnie jak w roku 2001, zdecydowanie najwięcej środków wpłynęło do funduszy obligacji (7,75 mld zł netto). Nowe środki kierowane były do funduszy inwestujących w papiery dłużne na rynku polskim (zarówno do funduszy otwartych, zamkniętych jak i mieszanych) oraz na rynkach zagranicznych. Decydującą rolę odegrały atrakcyjne stopy zwrotu tych funduszy, znacząco przewyższające oprocentowanie depozytów bankowych. Fundusze rynku pieniężnego zostały zasilone nowymi środkami w wysokości prawie 900 mln zł.

Fundusze hybrydowe pozyskały w 2002 roku ponad 500 mln zł nowych środków netto. Największy wpływ na wyniki tych funduszy miało uruchomienie dwóch funduszy arbitrażowych i funduszu mieszanego oraz likwidacja trzech funduszy zamkniętych. Jedyną kategorią funduszy, która zanotowała odpływ netto środków były fundusze akcyjne (prawie 16 mln zł). Było to spowodowane słabymi wynikami inwestycyjnymi tych podmiotów, mającymi miejsce drugi rok z rzędu, co skutecznie zniechęciło inwestorów do nabywania nowych udziałów i zachęciło do umarzania posiadanych jednostek. Najważniejszym czynnikiem, który decyduje o napływie środków do funduszy akcyjnych jest bowiem obecny stan koniunktury giełdowej oraz przewidywania co do jej poziomu w najbliższej przyszłości. Warunkiem pojawienia się popytu w segmencie funduszy akcyjnych jest więc trwała poprawa sytuacji na warszawskim parkiecie oraz na giełdach zagranicznych. Większemu zainteresowaniu funduszami akcyjnymi sprzyjać może także obniżenie dochodowości funduszy papierów wierzycielskich do poziomu jednocyfrowego.

Tabela 6. Szacunkowy napływ środków netto do funduszy inwestycyjnych i powierniczych w latach 1998.2002 z uwzględnieniem podziału na typy funduszy (w mln zł, według zagregowanych danych miesięcznych).

Źródło: Stowarzyszenie Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, Raport 2002

Wykres 10. Szacunkowy napływ środków netto do funduszy inwestycyjnych i powierniczych

Źródło: Stowarzyszenie Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, Raport 2002

Jak ograniczyć ryzyko transakcji handlowych?

5/5 - (4 votes)

Ryzyko jest nieodłączną cechą handlu. Metody jego ograniczania stanowią część systemu zarządzania firmą i są zwykle ustalane na wstępnym etapie powstania przedsiębiorstwa lub rozpoczynania nowej działalności w ramach istniejącego przedsiębiorstwa.

RYZYKO FINANSOWE W HANDLU

Ryzyko w handlu to przede wszystkim:

a) ryzyko utraty płynności i w konsekwencji ryzyko upadku przedsiębiorstwa.

b) ryzyko zmniejszenia zysku,

c) ryzyko utraty konkurencyjności, a w konsekwencji jedno lub oba ww. ryzyka

Ryzyko handlowe to przede wszystkim ryzyko braku wpływu należności z tytułu sprzedaży – w odpowiednio krótkim czasie bądź wpływu w ogóle. Brak spodziewanych wpływów może się skończyć:

a) niemożnością zrealizowania własnych zamówień, a tym samym:

  • utratą dobrej marki wśród dostawców i utratą kredytu kupieckiego
  • zwiększeniem kosztów związanych z odsetkami za zwłokę

b) niemożnością spłaty zobowiązań wobec banków, czyli złą opinię bankową wpływającą na zdolność kredytową w przyszłości (również w innych bankach)

c) niemożnością realizacji planowanych inwestycji czyli brakiem spodziewanych zysków

d) niemożnością udzielania kredytów kupieckich czyli zmniejszeniem własnej konkurencyjności

Konsekwencją powyższych zjawisk może być w szczególnych przypadkach upadek firmy.

W mniej drastycznych sytuacjach firma dla ratowania płynności, swoich planów rozwojowych i konkurencyjności zastępuje spodziewane wpływy ze sprzedaży finansowaniem zewnętrznym, co z kolei powoduje zwiększenie kosztów, zmniejszenie rentowności a w konsekwencji również może spowodować utratę płynności lub konkurencyjności i upadek firmy.

Na 18 mln firm w Unii Europejskiej co roku znika z rynku 2 mln. W tym oczywiście większość małych i średnich, których jest 99%. Wg danych z Unii 62% z tych firm postrzega opóźnione płatności jako jedynie problem płynności, a aż 33% jako problem dla własnej egzystencji.

W roku 2001 w Niemczech upadło blisko 33,000 firm, we Francji 37,000. W Austrii z kolei liczba upadających firm powiększyła się w ciągu ostatnich 5 lat o 80%. W Polsce w 2000 roku oficjalnych upadłości oraz układów sądowych było 1,289 a w 2001 już 1,674 (wg Ogólnopolskiego Informatora Upadłości Coface Intercredit Poland). Można się spodziewać, że liczba upadających przedsiębiorstw w Polsce będzie powoli nawiązywać do krajów Unii Europejskiej.

SYSTEM OCHRONY PRZED OPÓŹNIONYMI PŁATNOŚCIAMI

Każdy dzień zwłoki we wpływie należności generuje koszty, dlatego również w przedsiębiorstwach, którym nie grozi upadek uruchamiane są mechanizmy ochrony przez opóźnionymi płatnościami. W chwili obecnej – paradoksalnie – takie mechanizmy i procedury można częściej spotkać w firmach nie narażonych na ryzyko upadku, niż w tych które takie ryzyko musza brać pod uwagę.

Do mechanizmów tych należą w dużej części wypracowane i na bieżąco weryfikowane procedury organizacyjne. Skuteczna ochrona przez opóźnionymi płatnościami jest zatem wyłącznie kwestią dobrej organizacji wewnętrznej firmy. W sumie te mechanizmy tworzą coś co można nazwać systemem ochrony

Do elementów tego systemu zaliczyć należy:

1.Procedury przyznawania kredytu kupieckiego

2.System własnej informacji o partnerach

3.Współpracę z wywiadownią gospodarczą w celu

  • zdobywania informacji
  • weryfikacji informacji własnych
  • kontroli okresowej stałych klientów

4.Kontrolę bieżącą wykorzystania kredytu.

5.Zabezpieczenia formalno-prawne (umowne)

6.Zabezpieczenia finansowe

7.Monitoring wpływów

8.System reakcji na opóźnione należności

9.Stałą współpracę z partnerami zewnętrznymi w windykacji

Mowa tu o systemie, ponieważ żaden z ww. elementów nie jest wystarczającym zabezpieczeniem sam w sobie. Prześledźmy je po kolei.

1.System przyznawania kredytu kupieckiego

Jest to działanie typowo organizacyjne polegające na:

  • sklasyfikowaniu klientów (wg znaczenia, wielkości obrotów, a także wskaźników ekonomicznych, które będą kryteriami w podejmowaniu decyzji o wielkości kredytu i terminie płatności np. przychód ze sprzedaży, stosunek zobowiązań do należności, stosunek należności do sprzedaży itd. – niezbędny jest tu współudział działu finansowego do wyznaczenia tych parametrów, które w znacznym stopniu mogą później decydować o ryzyku, ale też o wielkości sprzedaży – jeśli kryteria zostałyby ustalone na zbyt wysokim poziomie)
  • określeniu limitów kredytowych (oraz terminów płatności) dla wybranych grup klientów
  • przyporządkowaniu szczebli decyzyjnych do wybranych grup klientów i/lub kwot kredytu lub terminów płatności
  • stworzeniu obiegu informacji w tym procesie – w szczególności włączenie tu narzędzi informatycznych, które pozwalają na szybszy obieg, z uniknięciem nadmiernej ilości papieru i wymuszają prawidłowość podejmowanych decyzji poprzez wymagania programowe.
  • sporządzeniu procedury pisemnej, i przekazaniu jej wszystkim decydentom.

Dla sprawnego funkcjonowania tego systemu niezbędna jest:

  • szybka informacja o kliencie
  • śledzenie wykorzystania kredytu

2.System własnej informacji o partnerach

Szybkie pozyskanie danych do systemu oceny wymaga bardzo szybkiej informacji, bo czas reakcji na zamówienie klienta jest często jedną z przewag konkurencyjnych. Dlatego wskazane jest posiadanie własnego systemu informacji o kliencie. Oczywiście najefektywniejszym jest system komputerowy, który umożliwia wprowadzanie adnotacji na bieżąco przez pracowników różnych działów (handlowców, osób zarządzających, dział finansowy).

Własna baza informacji gwarantuje szybkość dostępu do danych. Dane w niej zawarte mogą jednak pochodzić z jednego tylko i nie zawsze sprawdzonego źródła. Mogą być niepełne lub nieaktualne. Należy także wziąć pod uwagę, że proces zbierania i przetwarzania danych przez pracowników własnych firmy jest czasochłonny i wymaga systematyczności – co często jest trudne do wyegzekwowania ze względu na obciążenie pracowników ich podstawowymi zajęciami. Czas, który handlowcy poświęcą na przetwarzanie danych mogliby przeznaczyć na pozyskiwanie klientów. Jest tu więc ukryty dodatkowy koszt organizacji własnej informacji o partnerach.

3.Współpraca z wywiadownią gospodarczą:

Dla ograniczenia tych utrudnień lub często dla stworzenia podstaw solidnego systemu własnej informacji o partnerach korzystna jest współpraca z wywiadownią handlową.
Wywiadownia jest firmą wyspecjalizowaną w szybkim zbieraniu informacji z rynku. Można ją zastąpić własnymi służbami, ale zazwyczaj bardziej efektywne jest zatrudnienie wywiadowni, ponieważ ta posiada:

a) zespół korespondentów w całym kraju, którzy w krótkim czasie (bez konieczności podróży służbowych na drugi koniec Polski) dostarczają informacji z lokalnych źródeł (sądów, urzędów miejskich lub od samych firm sprawdzanych);

b) zespół kilkudziesięciu pracowników, którzy są wyspecjalizowani w zdobywaniu informacji w rozmowach telefonicznych z firmami badanymi i ich dostawcami;

c) bazę informacji negatywnych (informacje o dłużnikach, baza firm windykowanych, najaktualniejsza baza firm w upadłości i układzie, bazę informacji prasowych)

d) sieć współpracujących wywiadowni na całym świecie, dzięki czemu również w ciągu kilku lub kilkunastu dni (w zależności od kraju) można otrzymać raport o firmie zagranicą za cenę niewiele wyższą, a czasem niższą.

Podstawowymi zaletami korzystania z usług wywiadowni jest aktualność pozyskanych informacji, możliwość sprawdzenia najświeższych informacji negatywnych, a także niska cena.
Należy jednak zdawać sobie sprawę, że pomimo pracy kilku osób, które szybko i profesjonalnie przeszukają dostępne źródła, w raporcie jest tylko to co możliwe do uzyskania legalnymi metodami. Raport może nieść informacje finansowe, opinie dostawców, opinie prasowe, oceny wywiadowni. Może jednak oprócz aktualnych danych adresowych zawierać tylko informację, że w źródłach negatywnych brak jest informacji. Taka wiadomość już jest bardzo istotna, mówi bowiem o tym, że firma nie zalicza się do złych płatników i do tej pory nie miała kłopotów z regulowaniem należności.

Może się także zdarzyć, że raport nie zawiera prawie żadnych informacji. Taka – wydawałoby się – niepełna informacja jest często ważnym sygnałem i wystarczającym ostrzeżeniem, że firma nie ujawnia informacji o sobie, a przez to jest niewiarygodna kredytowo i niepewna.

Korzystanie z usług wywiadowni jest dla wielu firm rutynowym sposobem oceny wiarygodności nowych partnerów handlowych oraz kontroli sytuacji stałych kontrahentów.

Największą grupę klientów stanowią zatem producenci, dystrybutorzy, eksporterzy – a więc wszystkie przedsiębiorstwa, które mają wielu odbiorców swoich towarów i usług i które w ten sposób ograniczają ryzyko braku wpływu należności z tytułu sprzedaży.

Poza indywidualnymi firmami z usług wywiadowni korzystają także towarzystwa ubezpieczeniowe, banki, firmy leasingowe, firmy ubezpieczające kredyty eksportowe. Wszystkie te firmy są zobowiązane sprawdzić klienta przed podjęciem decyzji o zaangażowaniu swojego kapitału.

Olbrzymią zaletą największych wywiadowni jest to, że działają w sieciach i są częścią ogólnoświatowego systemu. Nie stanowi dla nich problemu szybkie przygotowanie raportu o firmach z różnych stron świata. Zbadanie wiarygodności zagranicznego partnera indywidualnie przez firmę jest znacznie utrudnione, a w większości przypadków prawie niemożliwe. W czasach globalizacji i rozwoju handlu międzynarodowego, usługi wywiadowni są nieodzowną pomocą dla wszystkich eksporterów i firm prowadzących międzynarodowe interesy.

4.Kontrola bieżąca wykorzystania kredytu.

Jest to druga część systemu przyznawania kredytu. I znów optymalne rozwiązanie to kontrola komputerowa zwłaszcza w przypadku dużej liczby klientów i oddziałów. Wygodnie jest bowiem centralizować informację o kliencie, który dzięki temu może kupować w różnym czasie w różnych oddziałach bez konieczności każdorazowej weryfikacji (oszczędność czasu) i bez ryzyka, że przekroczy limit kredytu bez naszej kontroli.

5.Przygotowanie podstaw formalno-prawnych

Nawet przy prawidłowo sprawdzonej firmie i przy kontroli jej zakupów może się zdarzyć, że firma nie będzie płaciła w terminie. Kredyt kupiecki jest bowiem najtańszym źródłem finansowania i wiele firm świadomie z niego korzysta nawet w przypadku całkiem dobrej kondycji finansowej, a tym bardziej te w przejściowych kłopotach finansowych.

W tej sytuacji wiele firm stosuje różne wybiegi, które umożliwią im bezkarne opóźnianie płatności. Lekarstwem na to jest (w jakiejś mierze) umowa.
Sporządzenie standardowej umowy jest czynnością jednorazową, która można wykorzystywać prze następnych kilka lat. Prawidłowo sporządzona umowa:

  • określa terminy płatności, więc płatnik nie będzie mógł tłumaczyć braku płatności tym że nie otrzymał faktury (bardzo częste wytłumaczenie);
  • określa obowiązki stron, więc unikamy sporów polegających na opóźnianiu płatności ze względu na niedotrzymanie obietnic, o których wie tylko dłużnik;
  • określa odsetki za zwłokę, które mogą być wyższe niż ustawowe (nie ma tu ograniczeń) lub wysoką karę umowną, która obliguje dłużnika do wywiązania się z terminu płatności
  • umowa pisemna ma przewagę nad umową ustną w postępowaniu windykacyjnym – zarówno pozasądowym jak i sądowym.

6.Ustalenie procedur zabezpieczających transakcje finansowo

Jest to zazwyczaj konsekwencja sporządzenia umowy, w której jest miejsce na wprowadzenie zabezpieczeń typu:

  • gwarancja bankowa,
  • zaliczka,
  • kaucja,
  • weksel, poręczenie wekslowe przez inny podmiot
  • notarialne poddanie się egzekucji (co wymaga oczywiście osobnego dokumentu podpisanego przez dłużnika w obecności notariusza),
  • przewłaszczenie innych przedmiotów (imiennie lub co do jakości), które w razie braku zapłaty po ustalonej dacie stają się automatycznie własnością wierzyciela
  • poręczenie przez inny podmiot (np. jednego z właścicieli dłużnika)

Innym zabezpieczeniem finansowym jest:

  • faktoring, który pozwala na umówienie się z faktorem, że okresowo będzie finansował brak spłaty (faktoring z regresem) lub z góry wypłaci nam np. 80% wartości i przejmie na siebie ryzyko. Oprócz banków mamy w kraju kilka dużych firm faktoringowych.
  • ubezpieczenie wybranej części sprzedaży (lub całości), które oferują już prawie wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe w kraju. Popularność tego zabezpieczenia powoli, ale jednak rośnie, choć należy brać pod uwagę, iż przy transakcjach o dużym ryzyku handlowym ubezpieczyciel może zażądać odpowiednio wyższej składki bądź w ogóle nie przyjąć ryzyka.

7.Monitoring płatności w celu bieżącego nadzoru nad stanem zaległości oraz podjęcia akcji windykacyjnej w odpowiednim czasie

Konsekwencją podjętych wcześniej działań profilaktycznych jest kontrola ich skuteczności. Stąd system monitorowania płatności – choć oczywiście funkcjonuje on także w wielu przedsiębiorstwach nawet przy braku rozwiniętej profilaktyki.

Monitorowanie to odbywa się na ogół w dziale finansowym i jego efektem powinno być przynajmniej miesięczne (jeśli nie częstsze – w zależności od wymogów branży) zestawienie należności w rozbiciu na dni – 30, 60, 90, 120 dni. Ta informacja pozwoli na bieżąco kontrolować skuteczność działań profilaktycznych, jak i działań windykacyjnych, dla których jest dokumentem stanowiącym podstawę działań.

Monitoring jest narzędziem koniecznym i standardem w większości przedsiębiorstw. Zagrożeniem dla jego skuteczności jest nie włączenie go w stały obieg informacji zarządczej, a wykorzystywanie go jedynie jako narzędzie działu finansowego i windykacji, czasem rozlokowanych w oddziałach rozsianych po całym kraju, przez co jego rola w całym systemie ochronnym bardzo maleje.

8.Opracowany system działań windykacyjnych rozplanowany na wybranych pracowników, współpracowników (prawnicy, biura windykacji) w zależności od wielkości należności i rodzaju partnera

Informacja o przeterminowanych należnościach jest podstawą pracy działu windykacji. Jednak samo istnienie obu tych elementów tj. monitoringu i działu windykacji jest dopiero warunkiem koniecznym ale niewystarczającym dla zapewnienia skutecznej windykacji.

Efektywny system windykacji powinien bazować na istnieniu opisanego systemu działań. który będzie uwzględniał:

  • rodzaj i czas działania (terminy);
  • kolejność działań ze wskazaniem przypadków, kiedy konieczna jest pomoc zewnętrzna;
  • zróżnicowanie wg ważności klienta i wielkości jego zobowiązań;
  • ustalenie zakresu kompetencji wybranych pracowników i kierowników działu windykacji.
  • obieg informacji (tam gdzie skala zjawiska jest duża optymalnym rozwiązaniem jest stworzenie odpowiedniego oprogramowania, które pozwalałoby śledzić zaawansowanie każdej ze spraw w trybie on-line ).

Ustalenie powyższych zasad działania pozwala:
-uniknąć przypadkowości, nadmiernej uznaniowości, a nawet korupcji we własnym dziale windykacji,
-skrócić czas windykacji poprzez:
a.przeniesienie prawa do podejmowania decyzji na niższy szczebel w dużej części spraw, a także
b.wymuszenie terminowych działań działu windykacji lub
c.przyspieszenie przekazania wybranych spraw do postępowania sadowego lub firmy windykacyjnej.

9.Uregulowane zasady współpracy z wybranymi partnerami zewnętrznymi oferującymi najlepsze warunki cenowe, ale też wygodę współpracy i optymalne efekty współpracy (biura windykacji, kancelarie prawnicze, detektywi).

Skuteczna windykacja jest uzależniona od:
-wczesnego rozpoczęcia działań;
-profesjonalności kontaktu z dłużnikiem (techniki dotarcia do decydenta i techniki negocjacji);
-stopniowego zwiększanie presji (tj. nie powtarzania działań);
-zamknięcia działań w ramy czasowe, tak aby zakończyć windykację najtrudniejszych przypadków przed upływem 12 miesięcy i na bieżąco dążyć do skrócenia średniego czasu windykacji.

Można to osiągnąć włączając do współpracy firmę windykacyjną lub kancelarię prawniczą lub obie te instytucje we właściwym czasie. Dla zapewnienia płynności i skuteczności całego procesu windykacji niezbędne jest aby wszyscy tacy partnerzy zewnętrzni zostali wcześniej sprawdzeni, a następnie aby z nimi uzgodnić warunki współpracy (ceny i terminy, ale też sposób wymiany informacji). To pozwala uniknąć straty czasu na takie negocjacje i testy w czasie windykacji, a także umożliwia podejmowanie decyzji o takim przekazaniu sprawy bez udziału osób zarządzających – bez szkody dla wierzyciela.

PODSUMOWANIE

Optymalizacja spływu należności to wynik pracy związanej z pracą nad wszystkimi ww. elementami. Celowe jest rozszerzenie systemu ochrony o wszystkie możliwe elementy i nie rezygnowanie z żadnego z nich choćby pozornie przynosił małe skutki, a następnie optymalizacja rozwiązań (zwykle organizacyjnych) w każdym z tych elementów.

Można założyć, że każdy z elementów systemów będzie zwiększał szansę terminowego wpływu należności o kilka do kilkunastu procent. Efekt zapewnia dopiero połączenie wielu elementów, choć i wówczas można założyć, że np.1% należności nie wpłynie nigdy, bowiem z reguły kredyt kupiecki nie da się zabezpieczyć w 100% .

Skuteczność poszczególnych elementów jest często uzależniona od innych elementów. Przykładowo, jeśli mamy dobry system oceny klienta i przyznawania kredytu, a nie mamy kontroli wykorzystania kredytu, to system nie przynosi oczekiwanych efektów. Jeśli mamy dobrą windykację, a nie przygotujemy transakcji od strony umownej to windykacja będzie dużo mniej skuteczna.

Te elementy systemu, które już istnieją, dobrze jest raz na jakiś weryfikować, aby zoptymalizować ich efektywność (czasem partnerzy zewnętrzni dobrani są na zasadzie przypadku, czasem znajomości osobistych, co nie musi wiązać się z maksymalnymi korzyściami dla firmy), a procedury obiegu informacji i kontroli z upływem czasu często zostają przez pracowników dopasowane do ich wygody ze stratą dla efektów.

Zazwyczaj system ochrony jest realizowany w części, bowiem powstał w sposób spontaniczny wraz z rozwojem firmy, a nie jako efekt świadomej polityki ochronnej własnych należności. Zadanie budowy kompleksowego i dobrze zorganizowanego systemu ochrony należności spoczywa na zarządzie firmy, bowiem skuteczny system wymaga rozwiązań w kilku sferach firmy: sferze handlowej, sferze finansowej a także informatycznej. Jest to jedno ze strategicznych zadań, które warunkuje konkurencyjność firmy na rynku.

Jacek M.Tulczyjew